Wiodące wieloletnie projekty ISW
Innowacyjność i partnerstwo: Nauka-Gospodarka
Geneza projektu
Polskie uczelnie muszą się liczyć ze wzrostem konkurencji na rynku szkolnictwa wyższego w Polsce po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej, a także ze względu na uwarunkowania akademickiego rynku europejskiego kształtowanego przez Proces Boloński. Postęp w realizacji w naszym kraju postulatów sformułowanych w ramach tego procesu, stwarzającego konieczność porównywania się z konkurentami międzynarodowymi i dorównywania ich standardom, stwarza szanse na zapewnienie obecności na rynku europejskim zwłaszcza uczelni renomowanych oraz tych polskich szkół wyższych – publicznych i niepublicznych, które już dziś przygotowują się do tego. Porównywalność nauczanych treści, kompetencji absolwentów i innych cech procesu kształcenia uzyskiwana dzięki ECTS, suplementowi do dyplomu oraz ocenie za pomocą narzędzi tzw. tuningu powinna odegrać istotną rolę w kształtowaniu większej konkurencyjności polskich uczelni. W sytuacji dynamicznych zmian zewnętrznych zachodzących w otoczeniu uczelni, efektywność procesów dostosowawczych wymaga z jednej strony, zapewnienia uczelniom autonomii, z drugiej zaś wyposażenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i innych zainteresowanych ministrów, w narzędzia regulacyjne i nadzorcze w odniesieniu do systemu szkolnictwa wyższego, co nastąpiło w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym. Niezbędne jest też wyposażenie rektorów w profesjonalnie przygotowaną i możliwie pełną informację zarządczą, stwarzającą większe możliwości efektywnego podnoszenia zdolności konkurencyjnych i pozycji uczelni.Przyjęcie - w zakresie możliwym już dzisiaj - wspólnych zasad działania i regulacji dla uczelni różnych typów, w tym uczelni publicznych i niepublicznych, pozwala w pełniejszy sposób porównywać szkoły wyższe, których sposób i formuła działania mogą być obecnie bardziej zróżnicowane albowiem są kształtowane w większym stopniu na bazie statutów uczelni. Dynamiczne zmiany zachodzące w otoczeniu szkolnictwa wyższego także nakazują podjęcie działań zmierzających do opracowania i wdrożenia wnioskowanego systemu benchmarkingu.
Wprowadzenie
Projekt został zapoczątkowany w 2007 r. Istotą i głównym jego celem jest zaprojektowanie i wdrożenie w naszym kraju, nieistniejącego dotąd w formie dostatecznie zaawansowanej i zintegrowanej, a coraz bardziej potrzebnego, systemu benchmarkingu w szkolnictwie wyższym. System ten będzie obejmował monitorowanie polskich uczelni z punktu widzenia mierników ich pozycji ze względu na zróżnicowane kryteria, na podstawie i w zakresie wielu charakterystycznych parametrów jakościowych i efektywnościowych odnoszących się do aktualnego stanu tych instytucji, ich zadań i zasobów, strategii i pozycji konkurencyjnej, mierników dzieła, prognoz rozwojowych - w relacjach krajowych i na tle uczelni europejskich - analizowanych z uwzględnieniem przemian w otoczeniu szkół wyższych, a w tym zwłaszcza zmian dotyczących rynku pracy, polityki proinnowacyjnej, itp.Mając dostęp do takiego systemu właściwe organy i instytucje odpowiedzialne za szkolnictwo wyższe będą dysponowały, w znacznie większym niż obecnie stopniu, niezbędną informacją zarządczą, a w ślad za tym będą mogły (będą z natury rzeczy do tego skłaniane), realistycznie dokonywać oceny sytuacji wewnątrz i na zewnątrz uczelni i na tej podstawie prognozować i stymulować zmiany w realizowanej polityce i swojej pozycji w konkurencji w kraju i zagranicą. Stały dostęp do informacji oraz materiałów analitycznych i syntetycznych o takim charakterze - które dzisiaj nie są możliwe do uzyskania, albowiem wykraczają znacznie poza dostępne dane statystyczne GUS i MNiSW - stworzy przed polskimi uczelniami ogromne nowe możliwości podejmowania działań na rzecz poprawy jakości kształcenia absolwentów z punktu widzenia pracodawców oraz szerszej – na korzyść jakości dzieła szkolnictwa wyższego jako dźwigni rozwojowej kraju. System pozwoli także na obiektywne porównywanie pozycji uczelni ze względu na różne kryteria. Z tego punktu widzenia dostępem do systemu będą zainteresowani także pracodawcy.Projekt nawiązuje do podobnych przedsięwzięć europejskich. Przedmiotem szczególnego zainteresowania realizatorów jest inicjatywa pn: EUROPEAN BENCHMARKING PROGRAMME ON UNIVERSITY MANAGMENT.A self – improvement tool for universities focused on successful governance, leadership and strategic development.Zakłada się, że zrealizowanie projektu umożliwi integrację systemu z działaniami zagranicznych instytucji partnerskich.
Skład Komitetu Sterującego Projektu
1. Prof. Jerzy Bieliński - analizy finansowe
Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Finansowej, Prorektor ds. Rozwoju i Finansów, Uniwersytet Gdański.
2. Prof. Stanisław Chwirot - pomiary w kształceniu
Promotor Boloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. W przeszłości: Prorektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej.
3. Prof. Bogdan Galwas - e-learning, otwarte zasoby edukacyjne
Politechnika Warszawska, Prezes Polskiego Towarzystwa Naukowego Edukacji Internetowej.
4. Prof. Andrzej Koźmiński - zarządzanie
Rektor Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego.
5. Dr Mariusz Luterek - informacja publiczna, sekretarz bazy danych
Instytut Społeczeństwa Wiedzy, Uniwersytet Warszawski (doktorant), członek European e-Government Society.
6. Prof. Joanicjusz Nazarko - pomiary produktywności
Rektor Politechniki Białostockiej, ekspert ds. benchmarkingu. W przeszłości: dziekan Wydziału Zarządzania PB. 7.
Prof. Roman Morawski - wzorce międzynarodowe
Metrolog, Politechnika Warszawska, Przewodniczący Komitetu Technicznego ds. Nauki o Pomiarach Międzynarodowej Konfederacji Pomiarów, wieloletni profesor amerykańskich i kanadyjskich uniwersytetów.
8. Prof. Mieczysław Muraszkiewicz - bazy danych i data mining
Informatyk, Politechnika Warszawska, Uniwersytet Warszawski, Fundacja Mobile Open Society Through wireless Technology (MOST). W przeszłości: ekspert ONZ.
9. Prof. Małgorzata Rószkiewicz - metody ilościowe
Prodziekan, Kolegium Analiz Ekonomicznych, Szkoła Główna Handlowa, Uniwersytet Warmiński Mazurski, Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Statystycznych (IASA).
10. Dr Jan Sadlak - współpraca europejska
Dyrektor Europejskiego Centrum Szkolnictwa Wyższego UNESCO-Cepes. W przeszłości: Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Konferencji Rektorów (CRE), Członek Komitetów Doradczych wielu instytucji i organizacji, w tym International Association of University Presidents (IAUP).
11. Dr Tadeusz Skarbek - pomiary w zarządzaniu
Kanclerz Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek-założyciel Heads of University Management & Administration Network in Europe (HUMANE), członek Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa.
12. Prof. Bogusław Smólski - pomiary w nauce
Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, przewodniczący Rady Naukowej Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji. Przewodniczący Komisji ds. Nauki KRASP. W przeszłości: Rektor Wojskowej Akademii Technicznej.
13. Prof. Barbara Sosińska-Kalata - zarządzanie wiedzą
Uniwersytet Warszawski, członek Rady Naukowej Biblioteki Narodowej, Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej oraz International Society for Knowledge Organization.
14. Prof. Tadeusz Szulc - bazy danych w szkolnictwie wyższym
Wiceprzewodniczący Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. W przeszłości: Rektor Akademii Rolniczej we Wrocławiu i Sekretarz Stanu w MEiN, przewodniczący Komisji Akredytacyjnej-Zespołu Bolońskiego KRASP.
15. Prof. Marek Wąsowicz - problematyka prawna
Uniwersytet Warszawski. Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej. W przeszłości: Prorektor ds. Studenckich UW.
16. Prof. Jerzy Woźnicki - zagadnienia systemowe, przewodniczący
Prezes FRP, Dyrektor ISW, przewodniczący komisji ds. organizacyjnych i legislacyjnych KRASP. W przeszłości: rektor Politechniki Warszawskiej, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, przewodniczący Zespołu i pełnomocnik Prezydenta RP w pracach nad ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym.